TBMM
Teklifle, Toplumsal Sigortalar Kanunu’nda değişim yapılıyor. Buna nazaran, emeklilik haklarının sağlanmasında sigortacılık ilkelerinin dikkate alınması ve sigortalılar içinde ölçü ve standart birliği sağlanarak 2008 yılı ekim ayından ilkin sigortalı olan engelliler için vergi indirim belgesi esas alınarak yürütülen emeklilik işlemleri, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu kapsamında emek harcama gücü yitirilmesine nazaran belirlenecek ve tüm uygulama Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafınca yürütülecek.
Anayasa Mahkemesinin iptal sonucu doğrultusunda, Sıhhat Hizmetleri Temel Kanunu’na “Data toplama, işleme ve paylaşma yetkisi” başlıklı yeni madde eklenecek.
Buna nazaran de sıhhat hizmeti almak suretiyle, kamu yada hususi sıhhat kuruluşları ile sıhhat mesleği mensuplarına müracaat edenlerin, sıhhat hizmetinin gereği olarak vermek zorunda oldukları yada kendilerine verilen hizmete ilişkin kişisel verileri işlenebilecek.
Sıhhat hizmetinin verilmesi, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi ile sıhhat hizmetlerinin planlanması ve maliyetlerin hesaplanması amacıyla Sıhhat Bakanlığı, elde edilmiş verileri alarak işleyebilecek. Bu veriler, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda öngörülen şartlar haricinde aktarılamayacak.
Toplanan ve işlenen kişisel verilere, ilgili kişilerin kendilerinin yada yetki verdikleri üçüncü kişilerin erişimlerini sağlayacak bir sistem kurulacak.
Kurulan sistemlerin güvenliği ve güvenilirliği ile ilgili standartlar Kişisel Verileri Koruma Kurulunun belirlediği ilkelere uygun olarak Bakanlıkça belirlenecek. Bakanlık, ilgili mevzuat uyarınca elde edilmiş kişisel sıhhat verilerinin güvenliğinin sağlanması için lüzumlu tedbirleri alacak. Bu amaçla, sistemde kayıtlı bilgilerin hangi görevli tarafınca ne amaçla kullanıldığının denetlenmesine olanak tanıyan bir güvenlik sistemi oluşturulacak.
Sıhhat çalışanı istihdam eden kamu kurum ve kuruluşlarışya hususi hukuk tüzel kişileri ve gerçek kişiler, istihdam etmiş olduğu çalışanı ve personel hareketlerini Bakanlığa bildirmekle yükümlü olacak.
Kişisel sıhhat verilerinin işlenmesi, güvenliği ile ilgili hususlar Bakanlıkça yürürlüğe konulmuş olan yönetmelikle düzenlenecek.
İşsizlik Sigortası Kanunu’ndaki düzenlemeyle, Esnaf Ahilik Sandığının 31 Aralık 2024 olan yürürlük zamanı 1 Ocak 2028 olarak değiştirilecek.
Kamu İhale Kanunu’ndaki değişiklikle, Genel sıhhat sigortalısı ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için lüzumlu görülen, yurt içinden sağlanması mümkün olmayan beşeri tıbbi ürünler, Sıhhat Bakanlığı onayı ile SGK tarafınca yurt dışından temin edilerek hastalara ulaştırılacak.
Aile hekimliğine ilişkin düzenlemeler
Aile Hekimliği Kanunu’ndaki değişiklikle de yabancılara sunulan hizmetler, mesai haricinde sunulan geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları ile hususi amaçlı raporlardan Bakanlıkça belirlenenler hariç olmak suretiyle aile hekimliği hizmetleri parasız olacak.
Aile hekimliği hizmetleri, acil haller hariç, haftada 40 saatten azca olmamak kaydı ile Bakanlıkça belirlenen kıstaslar çerçevesinde ilgili aile hekiminin talebi ve o yerin sıhhat idaresince onaylanan emek harcama saatleri içinde yerine getirilecek.
Bakanlıkça tarifeleri belirlenen hizmetlerden eğitim edilecek gelirler il sıhhat müdürlüklerinin döner ana para işletmelerinde bu amaçla açılacak olan hesaba yatırılacak. Bu hesapta toplanan gelirlerin, sıhhat hizmet sunumu için harcanma kriterleri, aile sağlığı merkezi giderlerinde kullanılması da dahil aile hekimine ve aile sağlığı çalışanına dağıtılabilecek miktarları, dağıtım ve harcamaya ilişkin öteki usul ve esaslar Gömü ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üstüne Bakanlıkça belirlenecek.
SGK ile bankaların, sigorta ve reasürans şirketlerinin, tecim odalarının, endüstri odalarının, borsaların yada bunların teşkil ettikleri birliklerin çalışanı için kurulmuş bulunan sandıklarla veri paylaşımı yapılabilecek.
Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’ndaki değişiklikle, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının yada doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı yada hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 12 aydaki; iş kazası ve meslek hastalığı halinde bağlanacak gelirin hesabına esas tutulacak günlük kazanç ise iş kazasının olduğu yada meslek hastalığında iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 12 aydaki son 3 ay içinde, hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacak.
Sadece, önceki 12 ay içinde 180 günden azca kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanların geçici iş göremezlik ödeneğine esas tutulacak günlük kazanç tutarı, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının 2 katını geçemeyecek.
Yabancı öğrencilerin genel sıhhat sigortasından yararlanması
Yabancı uyruklu öğrenciler, kayıtlarının devam etmesi şartıyla herhangi bir eğitim öğretim yılının başlangıç tarihinden itibaren 3 ay içinde talepte bulunmaları halinde genel sıhhat sigortalısı olabilecek.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı yada Internasyonal Öğrenciler Değerlendirme Kurulu sonucu ile burslandırılan internasyonal öğrenciler bursluluk statülerinin devam etmiş olduğu sürelerde genel sıhhat sigortalısı sayılacak. Genel sıhhat sigortası primleri, belirlenen prime esas kazanç alt sınırının yüzde 4’ü olacak.
Klinik araştırmalara yönelik düzenleme
Teklifle, daha çok klinik araştırma yapılmasına yönelik düzenlemeye gidilecek. Buna nazaran, klinik araştırmaya katılan hastaların Anayasa ile güvence altına alınan toplumsal güvenlik ve sıhhat haklarının devamı klinik araştırmalar sürecinde de sağlanacak.
Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’ndaki öteki bir değişiklikle, katılım oranı, ayakta tedavide doktor ve diş hekimi muayenesi için 20 lira olacak. SGK, sıhhat hizmetlerindeki katılım payını, birinci basamak sıhhat hizmeti sunucularından sevk edilenler için yarısına kadar azaltmaya yetkili olacak.
{Özel sektör} işverenlerinin SGK’ye ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi için sağlanan 5 puanlık sigorta prim indirimi 4 puan olarak uygulanacak.
Teklifle, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafınca yada Internasyonal Öğrenciler Değerlendirme Kurulu sonucu ile burslandırılan yabancı uyruklu öğrencilerin, avukatlık stajı yapmakta olanların ve Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Çalışanı Eğitim Merkezleri Kanunu kapsamına nazaran hizmet öncesi eğitime alınanların genel sıhhat sigortası kapsamındaki primlerinin ödenme süreleri belirlenecek.
2008 yılı Ekim ayı öncesi döneme ilişkin aylık hesaplamalarında mevcut uygulama devam edecek
Teklifle hizmet akdi ile bir yada birden fazla işveren tarafınca çalıştırılan sigortalıların, 2008 yılı Ekim ayı öncesi döneme ilişkin aylık hesaplamalarında mevcut uygulama devam edecek.
Astsubay meslek yüksekokulları ve astsubay nasbedilmek suretiyle temel askerlik eğitimine doğal olarak tutulan adaylar, polis nasbedilmek suretiyle polis meslek eğitim merkezlerinde polislik eğitimine doğal olarak tutulan adaylar, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda subay ve astsubay nasbedilmek suretiyle temel askerlik eğitimine doğal olarak tutulan adaylara yetim aylığı bağlanabilecek ve bunların yetim aylıkları kesilmeyecek. Kanun kapsamda aylık alan ya da hükmün yürürlüğe girmiş olduğu tarihten sonrasında aylığa hak kazanacak adam küçüklere ikinci lisans ve yüksek lisans kayıtlarında aylık ödenecek.
Sigortalılığı 31 Aralık 2008 (dahil) tarihinden ilkin süregelen, hizmet akdi ile bir yada birden fazla işveren tarafınca çalıştırılan sigortalılardan emek harcama gücü yitik oranı yüzde 40 ila yüzde 49 olanlar 18 yıl sigortalılık süresi ve 4 bin 100 gün prim ödemeleri, yüzde 50 ila yüzde 59 olanlar ise 16 yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 700 gün prim ödemeleri şartıyla yaşlılık aylığından yararlanacak.
2008 yılı Ekim ayından ilkin sigortalı olan engelliler için vergi indirim belgesi esas alınarak yürütülen emeklilik işlemlerinin, Kanun kapsamında emek harcama gücü yitirilmesine nazaran belirlenmesi ve tüm uygulamanın Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafınca yürütülmesi amaçlanıyor. Yürürlük tarihinden ilkin engelliliği sebebiyle vergi indiriminden yararlananlara mevcut aylıklarının ödenmesine devam edilecek; bunlardan denetim muayenesine doğal olarak tutulanların yeni sıhhat kurulu raporlarına nazaran emek harcama gücü yitik oranları, Gelir İdaresi Başkanlığı Merkez Sıhhat Kurulu yerine SGK sıhhat kurullarınca aylık bağlanmasına esas rapor tarihindeki yürürlükte olan tıbbi mevzuat da dikkate alınarak değerlendirilecek.
Ziraat odalarının bildirim yükümlülükleri
Teklifle, tarımsal faaliyette bulunan sigortalıların sigortalılık hizmetlerinin başlangıç ve sonlandırılması işlemlerinde ziraat odalarının geçmiş dönemlerde üye kayıtlarını fiziki ortamda tutmaları ve bu üye kayıt bildirimlerinin il/ilçe ziraat odalarınca kağıt ortamında yapılması sebebiyle bildirim yükümlülüklerine ilişkin takip ve kontrollerde yaşanmış olan zorlukların ortadan kaldırılması amaçlanıyor.
Buna nazaran, tarımsal faaliyetlerinin başlaması ve sonlanmasına ilişkin olarak ilgili meslek kuruluşlarınca ilgili maddenin yürürlük tarihinden önceki sürelere ilişik bildirim yükümlülüklerinin, bu hükmün yürürlük tarihinden ilkin kanuni süresi haricinde yerine getirilmiş olması yada hükmün yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde yerine getirilmesi durumunda yönetimsel para cezası uygulanmayacak. Bu yükümlülükler için hükmün yürürlük tarihinden ilkin uygulanan yönetimsel para cezaları, kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın terkin edilecek sadece eğitim edilmiş tutarlar ret ve iade yada mahsup edilmeyecek.
GSS prim borçlarını ödeyemeyen sigortalılara yönelik kamuya olan borç yüklerini hafifletmek ve sıhhat hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla düzenlemeye gidiliyor. Hükme nazaran, 1 Ocak 2015 öncesine ilişik olup ödenmemiş GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı benzer biçimde ışık’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Hükmün yayımlandığı tarihe kadar söz mevzusu süreler için ödenmiş olan primler iade ve mahsup edilmeyecek.
Teklife nazaran, 2024 senesinde götürü karşılık üstünden hizmet alım sözleşmesi yapılmış kamu üniversite sıhhat hizmeti sunucularının, SGK’ye 31 Aralık 2024’e kadar bu sözleşme kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ilişkin toplam gerçekleşme tutarının götürü karşılık sözleşme tutarından düşük olması durumunda aradaki fark terkin edilecek. Terkin edilen meblağ, Bakanlık bütçesine bu amaçla tahsis edilecek ödenekten karşılanacak.
İmalat sektöründe etkinlik gösteren iş yerlerine, aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi, primlerin yasal süresinde ödenmesi, Türkiye genelinde SGK’ye prim borcunun bulunmaması, borcu var ise da yapılandırılmış/erteleme ve taksitlendirilmiş olması ile tertipli ödenmesi, kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması, düzmece sigortalı bildiriminde bulunulmaması benzer biçimde şartlarla, Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası priminden 5 puanlık indirim sağlanacak. Bu uygulama, 31 Aralık 2026’ya kadar devam edecek. Cumhurbaşkanı, bu hükmün uygulanma süresini 31 Aralık 2027’ye kadar uzatmaya yetkili olacak.
ÇASMER’lere yönelik düzenlemeler
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda meydana getirilen değişiklikle, eğitim kurumu tanımı genişletilecek. Bu alanda yetkilendirilecek öteki kurum ve kuruluşların yetkilendirilme ve denetim süreçlerinin de düzenlemede yer alması amaçlanıyor.
Kanun kapsamında yer edinen sadece tanımlanmayan öteki sıhhat çalışanı ile kamu adına iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunmak suretiyle yetkilendirilen Çalışan Sağlığı Merkezleri (ÇASMER) ve ekipmanların güvenli kullanımını sağlamak suretiyle bakım yada muayene, kontrol ve denetim yapmak suretiyle yetkilendirilen ekipman muayene kuruluşları da tanımlanıyor.
ÇASMER’lerin açık bir halde ifade edilmesiyle bu merkezlerin, iş sağlığı ve güvenliği örgütlenmesindeki konumu ve işlevini açık bir halde ortaya koyacak yasal düzenlemeye gidiliyor. Böylece hususi hukuk tüzel kişisi olan ortak sıhhat ve güvenlik birimlerinin piyasaya girmediği bölgelere ustalaşmış hizmetin kamu eliyle ulaştırılabilmesi hedefleniyor.
Mevcut hükmün yanı sıra 10’dan azca çalışanı bulunan ve azca tehlikeli sınıfta yer edinen iş bölgeleri, bağlı bulundukları kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşundan hizmet alarak da iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi olmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirebilecek.
Teklife nazaran, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi yada yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve dirimsel çekince arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların olmasına karşın işveren tarafınca lüzumlu tedbirlerin alınmaması halinde bu durum, iş yeri hekimi yada iş güvenliği uzmanı yada ortak sıhhat ve güvenlik birimi yönetimi tarafınca Bakanlığın yetkili birimine, var ise yetkili sendika temsilcisine yoksa çalışan temsilcisine bildirilecek. Bildirim yapmadığı tespit edilen ortak sıhhat ve güvenlik biriminin yetki belgesi 6 ay, tekrarında ise bir yıl süreyle askıya alınacak.
Kanun kapsamında sıhhat raporları, 50’den azca çalışanı bulunan ve azca tehlikeli iş bölgeleri için aile hekimleri ve kamu sıhhat hizmeti sunucularının yanı sıra ÇASMER’lerden de alınabilecek.
Kaynak: AA