Yaz aylarının vazgeçilmezi olan güneş gözlüğü, gözlerimizin UV ışınlarından korunmasında çok önemli bir role sahip.
Peki güneş gözlüğü seçerken nelere dikkat edilmeli? Hangi renk cam kullanırsak daha etkili bir sonuç alırız? Uzman doktor Hülya Deveci anlattı.
Deveci, özellikle yaz aylarında kullanımı artan güneş gözlüklerinin göz sağlığını koruma açısından önemini vurguladı.
Piyasadaki ucuz gözlükleri kullanmayın
Güneş içindeki UV (ultraviyole) ışınların gözlerimiz için oldukça zararlı etkileri bulunduğunu belirten Deveci,
UV ışınlarına maruz kalma katarakt gelişimine neden olabildiği gibi retina denilen gözün arka sinir tabakasında da bir takım hasarlara neden olmaktadır.
Özellikle mavi dalga boyundaki ışınların gözün arka retina tabakasına ulaşımı makula (sarı nokta) denilen görme merkezimizde hasara ve görmede azalmaya neden olmaktadır. Bu nedenle güneş gözlüğü kullanımı ve gözü zararlı UV ışınlarından korumak büyük önem taşımaktadır.
Özellikle piyasada satılan ve UV süzme fonksiyonu bulunmayan güneş gözlüklerinin yarar yerine zararları bulunmaktadır. Çünkü bu gözlükler ile göz bebekleri karanlık ortamda daha da büyümekte ve süzülmeyen UV ışınlarının gözün arka tabakasına ulaşması kolaylaşmaktadır. Bu nedenle hiçbir koruyucu özelliği olmayan bu gözlükler kesinlikle kullanılmamalıdır.
dedi.
Güneş gözlüğünün UV blok özelliği olmalı
Uzm. Dr. Deveci, güneş gözlüğünün mutlaka gözlükçülerden alınması ve UV blok özelliğinin kontrol edilmesi gerektiğini söyledi. Genellikle güneş gözlüklerinin sap kısımlarında UV blok özelliği taşıdığı ibaresinin yazılı olduğunu kaydeden Deveci, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Güneş gözlüklerinin ışığı bloke etme gücü UV200, UV400 ve UV600 gibi ibarelerle belirtilmektedir. Özellikle deniz kenarında ve kayak yaparken minimum UV400 korumalı güneş gözlüklerinin kullanılması gerekir. Hem UVA hem de UVB ışınlarını engelleyen ‘UV 400’ etiketine sahip bir güneş gözlüğü, gözlerinizin ve göz kenarlarındaki hassas derinin sağlıklı kalmasına yardımcı olur ve buna ek olarak size rahat bir görüş sunar. Kaliteli güneş gözlüklerinde güvenilir tescil belgesi olmalıdır. 1995’ten bu yana Avrupa Birliği standartlarına göre kaliteli gözlüklerin üzerinde CE (Conformité Européene) ibaresi bulunmaktadır.”
Hangi cam rengi tercih edilmeli
Deveci, güneş gözlüğü almak isteyenlere önerilerde bulundu. Güneş gözlüğünün camlarının olabildiğince büyük, özellikle yandan girebilecek ışınlara karşı da korumalı olması gerektiğini söyledi.
Deveci,
“Tercih edilecek cam rengi günlük kullanıma uygun olan göze en zararlı mavi dalga boylu ışığı süzmede en etkili sarı-kahverengi spektrumunda camlar olmalıdır” diyerek, farklı cam renklerinin özelliklerini şöyle sıraladı:
Yeşil cam rengi: Mavi ışığı süzerek kontrastı artırır ve parlak güneş ışığında gözlerin kamaşmasını önler. O nedenle açık hava sporları ve günlük kullanım için yeşil uygun bir cam rengidir.
Gri cam rengi: Bu nötral cam rengi, özellikle su üzerindeki parlamayı azaltır. Hem bulutlu, hem de güneşli havalarda göz yorgunluğunu önler. Balıkçılık ve araba kullanmak için ideal bir cam rengidir
Mavi veya mor cam rengi: Bu cam renkleri; renk algısını artırır, objelerin etrafındaki kontürleri daha net görmenizi sağlar. Sisli ve kapalı havalarda, kar gibi yansıtıcı ortamlarda iyi görüş sağlar.
Kırmızı veya pembe cam rengi: Bu cam renkleri, mavi ışığı bloke eder. Derinlik algısını artırır ve detayları görmenizi sağlar. O nedenle kayak gibi pek çok spor aktivitesinde kullanışlıdır.
Sarı, turuncu veya altın cam rengi: Orta-az ışık seviyelerinde iyi görüş sağlar. Hem içerde, hem dışardaki spor aktivitelerinde derinlik hissini artırarak iyi bir görüş sağlar. Ancak diğer renkleri algılayışınızı bozar.
Amber veya kahverengi cam rengi: Uzaktaki küçük objeleri net görmeniz gereken tüm aktiviteler için uygundur. Yeşil manzaraları veya mavi gökyüzünü daha kontrastlı görmenizi sağlar, güneşli günlerde gözlere büyük konfor sağlar.
Polarize camlar: Deniz veya yol gibi düz yüzeylerden yansıtıcılığı önler. O nedenle denizcilik veya uzun yol sürüşleri için polarize güneş gözlüğü kullanımı uygundur.
Aynalı camlar: Güneşin çok parlak olduğu durumlarda, şiddetli güneş ışığını diğer camlardan daha fazla önler.
Yaz mevsimine giriş yaptığımız şu günlerde, gözlerin güneş ışınlarına ve enfeksiyonlara karşı savunmasız olduğunu belirten Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, başta güneş gözlüğü kullanmak gibi basit önlemlerle yaz aylarında göz sağlığını korumanın mümkün olduğunu söyledi. Güneş gözlüğü tercih edilirken dikkat edilmesi gereken yedi noktaya değinerek, doğru bildiğimiz yanlışları sıraladı…
• Camlar Ultraviyole Işınlarını Bloke Etmeli
Güneş ışınları, insan gözlerinin algılayamayacağı veya hissedemeyeceği oranda ultraviyole (UV) radyasyonu yayar. Gözlerimizi güneşten korumamızı sağlayan güneş gözlüklerinin UV ışınlarından koruyucu özellikte ve gözümüze uygun olmalıdır. Kaliteli bir güneş gözlüğünde öncelikle camın renginin koyu ya da açıklığından ziyade ultraviyole (UV) ışığını engelleyip engellemediği önem taşımaktadır. Güneş gözlüklerinin mutlaka UV ya da morötesi ışınları kestiğine dair bir sertifikası olmalıdır. Normalde her gözlük camı UV’yi değişik oranlarda bloke edebilmekle birlikte etkili UV blokajı için özel kaplamalar kullanılması gerekmektedir. Güneş gözlüklerinin ışığı bloke etme gücü UV200, UV400 ve UV600 gibi ibarelerle belirtilmektedir. Özellikle deniz kenarında ve kayak yaparken minimum UV400 korumalı güneş gözlüklerinin kullanılması gerekir.
• CE (Conformité Européene) Belgesi Olmalı
Gözlüğü taktığınızda bulanık görmemelisiniz ve detaylar kaybolmamalıdır. Kaliteli güneş gözlüklerinde güvenilir tescil belgesi olmalıdır. 1995’ten bu yana Avrupa Birliği standartlarına göre kaliteli gözlüklerin üzerinde CE (Conformité Européene) ibaresi bulunmaktadır. CE belgesi, ürünün minimum güvenlik koşullarına uygun olduğunu ifade etmektedir. Gözlük alırken camların boyama ve mika olup olmadığına, camda çizik, kabarcık ve eğrilik bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir.
• Gözlük Dikey Bir Çizgiye Odaklanmalı
Kaliteyi anlamanın bir başka yolu da gözlüğü taktıktan sonra dikey bir çizgiye odaklanmaktır. Bu durumda numarasız bir güneş gözlüğünü hareket ettirdiğinizde görüntü hareket etmez. Gözlüğü hafifçe yukarı aşağı, sağa sola hareket ettirdiğimizde bu çizgide oynama ya da kırılmalar oluyorsa o gözlük uygun değildir.
• Işık Emilim Oranı Uygun Olmalı
Kullanım kılavuzlarında yer alan “ışık emilim oranı”, gözlük camının dışarıdan gelen ışığın ne kadarını emdiğini, ne kadarını yansıttığını ve ne kadarını içeri verdiğini ifade eder. Şehir ortamında yüzde 40-50, güneş ışınlarının daha dik geldiği dağlık bölgelerde yüzde 50-70, deniz kıyısında ve kayak yaparken yüzde 80-85 emilim uygundur.
• Her Pahalı Gözlük, Kaliteli Demek Değildir
Kaliteli bir güneş gözlüğünün mutlaka “UV ışığını engelleyici” özellikte olması gerektiğinin altını çizen uzmanımız bu özelliği olmayan güneş gözlüğünün sadece fazla ışığın geçmesini engellediğini de belirterek şunları aktarıyor: “Ancak bu engelleme hiçbir fayda sağlamaz, aksine zarar verir. Çünkü renkli cam takıldığında göz bebeği küçülmez. Böylece zararlı UV ışını göz içine bol miktarda girer. Kaliteli bir güneş gözlüğünün kalite ve UV blokaj belgeli olması gerekir.”
• Gözlüğün Aynalı Veya Polarize Camlı Olması Ekstra Koruma Sağlamaz!
Aynalı camlar göze gelen ışığın bir kısmını geri yansıttıkları için özellikle şiddetli ışığın olduğu deniz kenarlarında tercih edilebileceğini söyleyen uzmanımız “aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte UV blokaj oranını etkilememektedir. Polarize cam özelliğinin de normalde ultraviyole blokajıyla ilişkisi olmamakla birlikte hem polarize olan hem de etkili ultraviyole blokajı yapabilen camlar daha emniyetli ve iyi bir görüş konforunu sağlarlar. Gözlük camı rengi ile camın içindeki UV koruması arasında hiçbir ilişki yoktur” dedi.
• Sahte Güneş Gözlüğü Takmaktansa, Hiç Takmamak Daha İyidir!
Sahte gözlük takmaktansa hiç takmamak daha iyidir. Sadece görünen ışığı kesen ama UV ışınlarına karşı bir blokaj sağlamayan güneş gözlükleri, gözbebeğinin gözün kendini doğal yolla koruma özelliğini devre dışı bırakır. Gözbebeği, güneş gözlüğünün sağladığı karanlık ortamda iyice açılacağından, görünmeyen UV ışınları açık gözbebeğinden içeri çok fazla oranda girer. Bu nedenle, UV filtresi olmayan sahte güneş gözlükleri kullanılmamalıdır.
Doğru Bildiğimiz Yanlışlar…
• UV koruması, gözlüğün renginin koyuluğu ile değil yapım maddesi ile ilgilidir. Renklendirme oranı, sadece ışığın şiddetini azaltarak görme konforu sağlar.
• Polarize camlar parlamayı keser fakat UV ışıklara karşı koruyuculuğu yoktur.
• Gözlükleri giysilerin ucuyla temizlemek, çantaya ya da cebe gelişigüzel atmak sıklıkla yapılan yanlışlıkların başındadır. Bu hatalar cam üzerinde mikro çizikler oluşmasına neden olur. Gözle görülmeyen bu çizilmeler zaman içinde görme kalitesini bozar.
• Gözlüğün kullanılmadığı zamanlarda orijinal kutusunda saklanması; temizliğin ise akan su, sabun veya ürünle birlikte verilen mikrofiber bez ile yapılması gerekir
• Kontakt lens kullanan kişilerin, lensleri UV filtreli dahi olsa üzerine güneş gözlüğü takmaları gerekir. Güneş gözlükleri, kontakt lens kullanıcılarının sıklıkla karşılaştığı gözlerde kuruma sorununa karşı koruma sağlar.
• Güneşin çok yoğun olduğu ortamlarda güneş gözlüğü ile beraber mutlaka siperli şapka desteği ile beraber güneş ışınlarının istenmeyen etkilerinden gözümüzü korumalıyız.