Ankara
Bakanlıktan meydana getirilen yazılı açıklamaya bakılırsa Türkiye, değişik iklim ve organik ekosistemlere haiz olması sebebiyle turnanın kuluçkaya yatmış olduğu, kışladığı ve göç esnasında konaklama alanı olarak kullandığı dünyadaki ender ülkelerden biri konumunda bulunuyor.
Bakanlığa bağlı Tabiat Koruma ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğünce (DKMP) kuşların göçleri, üremeleri, hayatta kalma başarıları benzer biçimde verilerin elde edilmesine yönelik halkalama ve verici takma emek harcamaları yürütülüyor.
DKMP, 2013’te hazırladığı “Turna Fiil Planı” ile nesli çekince altında olan türlerden olan turna popülasyonlarını tertipli olarak takip ediyor. Bu kapsamda, Türkiye’de ilk turna halkalama emek vermesi 2014’te DKMP’nin Almanya’dan bir sivil cemiyet kuruluşu ile yapmış olduğu işbirliğiyle başladı. 3 yıl devam eden ortak çalışmanın arkasından eğitilen ve halkacı sertifikası alan kişiler, Kovid-19 salgını periyodu hariç, 10 senedir tertipli olarak halkalama ve verici takma çalışmalarını aralıksız sürdürüyor.
Bu çerçevede, Bolu, Samsun, Tokat, Giresun, Sivas, Erzincan, Erzurum, Muş, Ağrı, Iğdır, Kars ve Ardahan’da toplam 154 turna halkalandı, 54 bireye de verici takıldı. Bu sayede turnaların hangi alanlarda üredikleri ve kışladıkları benzer biçimde bilgilere ulaşıldı.
Sivas başta olmak suretiyle Ardahan, Erzurum, Erzincan, Van, Muş benzer biçimde illerde üreyen turnalarının kışlama için Kayseri’deki Sultan Sazlığı Ulusal Parkı ile Adana’daki Yumurtalık Lagünü Ulusal Parkı ve Akyatan-Tuzla Yaban Yaşamı Geliştirme Sahası’nı tercih ettikleri görüldü. Bu alanlar “Ramsar Sulak Alanı” statüsüyle de korunan alanlar içinde yer ediniyor.
Gözlemlerin sonuçlarına bakılırsa Türkiye’de Avrasya turnası (Grus grus) ve telli turna (Anthropoides virgo) olmak suretiyle 2 türe rastlandı. Avrupa’da kuluçkaya yatan turnalar kışı Fransa, İber Yarımadası, Türkiye, Şimal ve Doğu Afrika’da geçiriyor.
Afrika’da kışlayan turnaların mühim bir kısmı kışlama alanlarına Anadolu üstünden geçiş yapıyor. Turnaların Batı ve Orta Anadolu üstünden geçişleri ile ilgili 1982 senesinde yürütülen detaylı bilimsel çalışmada toplam 12 bin 960 kişi tespit edilmişti.
“Onların korunması bu canlılara hepimizin ortak borcu”
Açıklamada görüşlerine yer verilen Ziraat ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, biyolojik çeşitliliğin bir ülkenin serveti bulunduğunu belirterek, bu çeşitliliği korumak için çaba gösterdiklerini bildirdi.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan turnaların korunmasına dönük tedbirler aldıklarına dikkati çeken Yumaklı, ilgili kurumların bu mevzuda çalıştıklarını kaydetti.
Bakan Yumaklı, alınan tedbirlerle turna popülasyonunun tertipli olarak takip edildiğine işaret ederek, şu ifadeleri kullandı:
“Biyolojik çeşitliliğimize haiz çıkıyoruz. Sorumluluğumuzun bilinciyle çalışmalarımız, tedbirlerimiz ve yeni projelerimizle, nesli tükenme tehlikesi altında olan türlere ümit olmaya ve onları korumaya devam edeceğiz. Bilim insanlarımızın, sivil cemiyet kuruluşlarımızın ve yurttaşlarımızın ortaklık ile güzel sonuçlar alıyoruz. Onların korunması bu canlılara hepimizin ortak borcudur.”
Kaynak: AA